Tìm hiểu về giai đoạn thu hoạch và phương pháp thu hoạch quả cà phê

Cà phê đang dần trở thành một đồ uống không thể thiếu đối với đời sống con người. Có thể thấy, cà phê dường như đã là một nét văn hóa nổi bật của con người Việt và nhiều nền văn minh trên thế giới. 

Việc thưởng thức cà phê đối được nhiều người dùng đã trở thành thói quen hằng ngày nhưng liệu có lúc nào bạn thắc mắc về giai đoạn thu hoạch loại quả này không.  Dù bạn là tín đồ của cà phê nhưng vẫn chưa có câu trả lời chuẩn xác nhất. 

Vậy cùng nhau khám phá xem giai đoạn thu hoạch cùng với các phương pháp thu hoạch phổ biến hiện nay nhé!

1. Tại sao giai đoạn thu hoạch cà phê lại quan trọng?

Giai đoạn thu hoạch chính là thời điểm quan trọng nhất ở trong năm, đối với cả các nhà trồng cà phê thì đó là thành quả lao động của họ suốt cả năm qua. Ngoài ra, đây còn là kết quả của những người lao động làm tại các vườn trồng cà phê. Chi phí thu hoạch đôi khi đạt đến 40% tổng mức chi phí canh tác. Giá trị kinh tế giai đoạn này tập trung nhiều vào cho người trồng và tạo ra thu nhập tốt hơn dành cho các người lao động ở nông thôn.

Nhiều chuyên gia cho rằng thời điểm thu hoạch là lúc mà chất lượng quả cà phê đạt được đỉnh cao và các giai đoạn sau đó sẽ là bảo toàn chất lượng hoặc cải thiện tốt hơn. Đồng thời, để nâng cao được chi phí thì người trồng cần chọn phương pháp thu hoạch tối ưu nhất.

2. Tổng hợp toàn bộ những phương pháp thu hoạch cà phê 

Tính đến thời điểm hiện nay, trên thị trường cà phê thì có khá nhiều các phương pháp thực hiện thu hoạch cà phê. Cụ thể dưới đây là các phương pháp phổ biến có thể tham khảo qua.

2.1 Hái chọn lọc

Thu hoạch cà phê sẽ được cân nhắc ở hai khía cạnh bao gồm chất lượng của sản phẩm và chi phí khi thu hoạch. Trường hợp lý tưởng là thu hoạch toàn bộ quả cà phê có đủ độ chín và có ít thiệt hại nhất cho cây. Để thu hoạch quả chín đạt tỷ lệ 100% thì chỉ có thể thực hiện thông qua cách hái chọn lọc bằng tay.

Hái chọn lọc đó là bao gồm quá trình chọn hái các quả cà phê chín. Ở từng mùa vụ, mỗi cây sẽ được thăm và hái nhiều lần, trong từng lần ghé đến chỉ hái chọn lọc ra các quả đủ độ chín. Các quả cà phê này sẽ được người hái đặt vào túi hoặc giỏ. Đến cuối mùa thu hoạch sẽ hái tất cả quả có trên cành, bất kể mức độ chín của cà phê.

Đa phần những đất nước sản xuất cà phê chất lượng cao thì đều dùng phương pháp hái chọn lọc. Những trường hợp ngoại lệ, nổi bật như Brazil, Hawaii và Úc, mức chi phí lao động tại đây cao khiến cho công việc thu hoạch bằng cách hái chọn lọc trở nên không khả thi.

2.2 Hái tuốt

Thu hoạch quả cà phê thủ công kiểu tuốt chính là việc lấy đi mọi quả cà phê đang có trên cành dù bất cứ mức độ chín của nó. Thường sẽ có duy nhất một đợt hái ở từng mùa vụ, dù người trồng cây có phân chia hai hoặc nhiều đợt, thường tập trung vào đợt các cành có độ chín đồng đều hơn. 

Các quả cà phê trong mọi giai đoạn trưởng thành đều được thả trực tiếp xuống bên dưới đất - vị trí đã được dọn dẹp sạch trước đó hay phủ sẵn những tấm bạt hoặc vải. Những quả có độ chín khác nhau thì được tách biệt ở quá trình chế biến sau lúc thu hoạch. Điều này nhằm đảm bảo về mặt chất lượng và đáp ứng các nhu cầu sử dụng khác nhau trên thị trường.

Lựa chọn thời điểm diễn ra hoạt động hái tuốt vô cùng quan trọng đối với thành phần mỗi khi thu hoạch. Khi định hướng sản xuất cà phê đạt chất lượng cao, tỷ lệ về quả chưa chín đã khuyến nghị nếu hái tuốt là dưới 5%. Nhưng về mặt phổ biến để bắt đầu có thể hái tuốt là dưới mức 20% quả cà phê chưa chín. 

Phương pháp hái tuốt thường thấy tại các nhà sản xuất Arabica theo cách chế biến khô, đặc biệt tại Brazil và hầu hết những nhà sản xuất dòng Robusta. Quả cà phê khi chưa chín không thể đem chế biến theo phương pháp ướt bởi nó không thể nào lên men vì hàm lượng đường quá thấp. Tuy nhiên, chúng vẫn có thể được đem mang đi phơi khô tự nhiên cùng với các quả cà phê chín mọng

2.3 Máy cầm tay

Máy thu hoạch cầm tay thường sử dụng tại đất nước Brazil vào năm 1990, bao gồm 1 - 2 bộ thanh truyền kiểu lượn sóng. Những thanh này truyền thành các rung động đến phần cành cây và làm cho các quả cà phê chín bắt đầu rụng xuống đất - vị trí đã chuẩn bị để được thu gom. Do được vận hành bằng tay nên người dùng có thể hướng đến những cành hay bộ phận của cành mà quả cà phê có được độ chín đồng đều hơn.

Tổng quan thì máy thu hoạch cầm tay thường ứng dụng trên mọi loại địa hình canh tác và cả các khu vực bằng phẳng. Ngoài ra dùng cho mọi loại cây cà phê có đa dạng chiều cao và bất cứ khoảng cách nào giữa các cây. 

Về mức độ chọn lọc phụ thuộc đến mức độ trưởng thành đồng đều của quả, cường độ rung,  thiết kế bởi bộ phận rung lắc, kỹ năng từ người vận hành hoặc tốc độ di chuyển khi thu hoạch, ... Thêm vào đó, máy thu hoạch cầm tay sẽ ít gây ra tổn hại cho các cây cà phê hơn so với việc dùng máy thu hoạch cơ giới tích hợp ngay trên xe.

2.4 Máy cơ giới

Cuối cùng, dựa vào tỷ lệ quả chín ở trên cây mà nhà sản xuất sẽ tiến hành hái toàn bộ cây cùng một lúc bằng máy cơ giới. Vì thế, cách thu hái này chiếm tỷ lệ quả chưa chín khá cao (5 - 10% hoặc có thể hơn). 

Mặt khác, bởi thiết bị cơ giới tương đối cồng kềnh nên chỉ có thể áp dụng trên những nông trại lớn, độ dốc thấp hoặc cây cà phê trồng theo hàng ở khoảng cách cho phép thiết bị máy móc di chuyển. Tuy nhiên, tốc độ thu hoạch cao của dạng máy cơ học này sẽ giúp tiết kiệm chi phí. Nhưng về phần vốn đầu tư ban đầu có thể khá lớn nên thường được ứng dụng ở các nông trại lớn, có trình độ thâm canh cao.

3. Lời kết

Như thế, thời điểm thu hoạch được coi là yếu tố quan trọng quyết định về chất lượng cũng như giá trị quả cà phê. Hiện nay với đa dạng phương pháp thu hoạch sẽ giúp cho chất lượng sản phẩm đang ngày càng tăng cao. Mong rằng qua bài viết này, người đọc đã có được câu giải đáp cho câu hỏi tại sao giai đoạn thu hoạch cà phê quan trọng.